Joseph Fourier
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Jean-Baptiste Joseph Fourier (Auxerre, 21 meert 1768 - Peries, 16 mei 1830) waas 'ne Franse wis- en natuurkundige. Hae waas de zoon van 'ne kleiermaeker. Hae is veural bekènd van de fourieranalyse, mer ouch 't fouriertransformatie, 't getal van Fourier en de wèt van Fourier zeen nao 'm verneump.
Fourier kreeg óngerrich in de kriegssjool van Auxerre en waas aktief in de Franse Revolutie. Nao 1795 kreeg t'r 'n betrèkking aan de Polytechnische Sjool van Peries (École Polytechnique). In 1798 góng d'r mit mit de expeditie van Napoleon nao Egypte, wo d'r goeverneur van Leeg-Egypte waerde. Hae publiceerde inkel wiskundige artikele bie 't door Napoleon opgerichde Egyptisch Instituut.
Nao de euvergaaf van de Franse in Egypte aan de Britte in 1801 góng Fourier truuk nao Frankriek, wo d'r prefek van Isère waerde. Hie deej d'r óngerzeuk nao de oetbreijing van wurmte in sjtoffe. In 1808 waerde d'r baron; in 1815 prefek van 't departement Rhône en hae verhoesde in 1816 nao Peries.
In 1822 publiceerde Fourier zien wurmtetheorie, Théorie analytique de la chaleur, worin d'r zich baseerde op Newton zien wèt van 't aafkeule die zaet det de versjpreijing van wurmte proportioneel is aan de heel klein temperatuursversjille tösse twee aangrenzende molecule. Fourier bewaerde det alle functies van 'ne variabel, continu of neet, kinne waere oetgesjreve es 'n rits van sinusse van väölvaude van dees variabele. Det klop neet, mer 't feit det sómmige neet-continue functies de som zeen van óneindige ritse waas waal 'ne doorbraak en blief noe al eeuwe e puntj van wiskundig óngerzeuk.