James Bulger
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
James (Patrick) Bulger (*Liverpool, 16 meëts 1990; †Bootle, 12 fibberwaar 1993) woar 'ne krötsj deë durch twieë tieënjoarige kinger woeëd óntveurd en doeëdgemarteld. De moordzaak behoeët tot ing va de bizarste oet de Britse gesjichde en óch deboete brach ze zier vöal maatsjappelige veróntwaardiging teweëg. Ze is óch dök aaleiding vuur maatsjappelige discussie rónksum zinloes geweld en 't functionere van 't rechssysteem.[1]
Mishandeling bewirk
James Bulger woeëd óp 12 fibberwaar 1993 um 15.40 óntveurd in e winkelcentrum i Bootle, 'n vuursjtad va Liverpool. De óntveurdersj woare de tieënjoarige Jon Venables en Robert Thompson, die deëzelfde daag sjpiebelde va dön sjoeël. De moder van 't kink woar nag bei d'r sjlechter, es d'r Venables en d'r Thompson 't twieëjoarige kink bei d'r erm vaspakde. Doanoa lepe de drei noa g'ne oetgank van 't winkelcentrum. Dit woeëd durch 'n beveiligingscamera vasgelag um 15:42. D'r Thompson leep get vuurtoet en Bulger leep mit Venables aa de hank. Eemoal boete 't winkelcentrum woare de twieë va plan um 't kink i ge kótbei geleëge kanaal te loate verdrinke. Dit lukde evvel neet, weil Bulger neet dichter bei d'r kank wool kómme. I reactie hei-óp pakde ze James óp en lete ze 't óp zinge kóp valle, oeënoa 't böakde. Mieëder male goof 't getuge, die evvel de good ópgezetde gesjiechte gleufde dat James verdwaald woar en trükgebrach mós weëde. Óch óp d'r doanoa veer kilometer lange trek woare d'r i totaal 38 getuge (óch aageduud mit Liverpool 38). D'r knoebel óp James zing hoof va de ieëdere mishandeling woar bedek mit zinge kaputs. Óp deë trek sjtopde Venables en Thompson um d'r krötsj fysiek te mishandele, oeë-ónger sjuppe en sjloa.
't Kriesje van 't kink en de verwónginge, trok wier ging sjpeciale aadach bei de getuge. Döks woeëd durch de Liverpool 38 veróngersjteld, dat Thompson en Venables de bröar va James Bulger woare. Um 17.30 (noa d'r veer kilometer lange sjpatzeergang) begóste Venables en Thompson 't twieëjoarig jóng zjwoar te mishandele bei e verloate sjtatie. Ieësj woeëd 't gezich va 't kink besjmoedeld mit blauw verf. Doanoa woeëd 't had i 't gezich gesjup. Heinoa woeëd Bulger mit baksjting en gesjtoale sjpulle bekoageld en noadeen mit inne tieën kilogram zjwoare sjtaaf gesjloage. D'r sjieëdel va Bulger vertuënde tieën zjwoar frektoere. Óch woeëde battereie i zinge mónk gesjtóp. Wie 't kink bewusteloos woar, woeëd 't óntkleed en trokke de óntveurdersj de vuurhoed va d'r penis trük. 't Kink woeëd doanoa sjnel óp inne sjpoaruëvergang achtergeloate mit es doel dit alles te loate uëverkoame wie e malleur. Sommige lüj gleuve dat Bulger nag kót geleëf hat óp 't sjpoar. I jieëker geval woar 't kink al gesjtórve, wie inne toog höam durchkleefde. Twieë daag sjpieër woar 't zjwoarverminkde liek va James Bulger gevónge durch kinger die i g'n buët vootbelde.
Lieksjouw en begreffenis bewirk
33 minute woare de óngerzeukesj besjeftig mit 't vinge va de wirkelige doeëdsoerzaak. De verwónginge óp 't lieksjke woare zoeë zjwoar, dat ze neet tot ing eedudig conclusie kóste kómme. 't Woar neet doedelig welke verwónging aaleiding goof vuur d'r doeëd va James Bulger. De noeëdzakelige identificatie woar óp aaroane va de pliese neet gedoa durch de ouwesj van 't kink, meh durch d'r nónk, Jimmy Bulger. Bei de begreffenis va James Bulger, woeëd óch reëkening gehaote mit d'r ernsjtige touwsjtank, oeë 't lieksjke i verkierde. Um dergelige reë woeëd James Bulger beivuurbild begrave in e gehieël aafgesjloate kies, i plaatsj va de gebroekelige haufoape kies.
Óngerzeuk en veroerdeling bewirk
Wiewaal 't bilder goof, woaróp de twieë mit 't twieëjoarig kink zint vasgelag, woeëde ze neet direk es verdachte aagezieë. Es deëzelfde tieënjoarige wieróp mit d'rzelfde krötsj lepe, woar 't vuur de pliese dudelig dat de moordenaarsj Venables en Thompson mótte zing geweës. 'ne Zeuktóch noa meugelige verdachte i g'n umgeëving va tussje de tieën en zestieën joare woeëd i gank gezet. 'ne Twelfjoarig jóng oet 't noaberplaatsjke Kirkdale woeëd gearresteerd, meh woar neet d'r richtige verdachte.[2] D'r richtige tip koam sjpontaan: ing vrouw meinde inne zeëkere John Venables te herkinne en zie wis óch dat heë óp d'r daag va de versjwiending va James verzuumde va sjoeël.
Motief bewirk
Woarum John Venables en Robert Thompson James Bulger óntveurd, germarteld en vermaord hant, is allewiel nog neet dudelig en óch nog neet officieel bekank gemaak. Meugelige oerzake weëde gezóch bei de zoeëgeneumde "video nasties", 'ne term vuur extreem gewelddadige films inne tachtiger joare. 't geet mitnaam um de film "Child's Play 3", oeë e sjlachoffer weëd touwgetakeld en mit blauw verf weëd besjmoedeld. Sjpieëder bleek dit neet zoeë te zing. Waal houw Venables noa d'r eëvenins gewelddadige film "Halloween" gekieëke. Doava zouw heë 'n teëkening houwe gemaak, oeë-óp 'n moordende vrouw woar te zieë. 'n Anger meugelig oerzaak zint de familiair umsjtandighede. Die zouwe zoeë sjlech zing geweës, dat de twieë noeëts de richtige ópveuding houwe kinne genete.
Brónne bewirk
Dit artikel is 'n samevatting van 't corresponderende artikel op de Hollendsje, de Dütsje en de Ingelsje Wikipedia.