Huub Brouns
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Naers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Huub Brouns gebaore op 20 juli 1934 in Panhael is 'ne Limburgse diechter en jóngste vanne femilie Brouns-Verreussel. Vader Sjaak (hoes- en kunssjilder) en moder Truke haje zès kinjer, geliek äövere saorte verdeildj.
Biografie
bewirkNao de Lieëger Sjoeël in Hael en de Mulo en Ambachsjoeël in Remuunj ging d’r nao de HTS in Haerle en sjtudeerdje dao Electro-techniek. Wie det t'r dao de pepere van oppe tes had, haet d'r zien twieë jaor deensplicht vervöldj. In 1958 ging Huub as (baovegrónjs) electro-technisch opzichter bie de Staatsmiene wirke. Nao nege jaor bedriefslaeve en doordet de klad inne koel kwaam sjtapdje Huub äöver nao ’t óngerwies aan de LTS in Remuunj woeë d’r zelf zien ieërste technieklesse ha opgedaon.
In 1980 waas ein nötte ougkwaol de oeërzaak en 't ènj van zien technische leefhöbberieje en zóch hae zich ein anger bezigheid. Wie d'r det zelf neumdje ging d’r sjildere mèt wäörd.
Waerk
bewirkDe techneut ging gedichte make. Hae begós in 't Hollensj. Wie d'r 'ns get aan Pierre Bakkes leet zeen en vroog nao zien meining dao-äöver, duudje dae 'm dao: “Woeërom duis se det neet in 't dialect”? Väör Huub waas det ein oetdaging en algauw merkdje hae det t’r zich in zien moder-taal gemaekeliker kós ute en ouch zien ei baeter kwiet kós.
Huub hèltj van sjtreng dichtvorme en ’n vast metrum en is hieël kónsekwent in ’t riem. Foetele mèt sjleip- en sjtoeëttoeëne liktj neet in ziene aard.(waat lang neet van edere dichter op det punt gezag kan wäöre). Zien gedichte zeen meistal sonnettes en det is ein tamelik lestige vorm. Zeker as se det in ’t dialect duis. In ’t ABN is det ’n sjtök gemaekeliker.
Huub meuktj gedichte en leedjestekste äöver alles waat mèt ’t laeve en ’t belaeve daovan te make haet. Mèt döks hieël weinig wäörd wètj t’r get te ómsjrieve en de laezer zien geveul dudelik te make. Eine angere haet dao meistal väöl mieër teks väör nuuedig.
’n Hieël dudelik väörbeeldj daovan is zien väölgebezigdje oetdrökking die se aldaag versjillendje kieëre kèns gebroeke en die väör ederein göldj, namelik:
“Ederein is anges gek”
Wie langer des se dao äöver naodinks des te lestiger is ‘t óm det taenge te sjpraeke.
Zien gedichte gaeve eine hieële breie kiek op ’t laeve weer, zoeë wie hae det zuut en in ziene gedachtewerreldj belaeftj en in dichtvorm of anges aan ’t pepeer toevertroewtj. De meneer óm ‘t bèste mèt Huub kènnis te make is ’t laeze van zien werk en zich perbere te verplaatse in de werreldj die hae dao weergeuftj.
Ouch bie ’t beloestere van zien leedjestekste kries se det geveul van ziene belaevingswerreldj. Vanaaf de oprichting in 1989 is Huub Brouns lid mer väöral tekssjriever van “de Kwirzengers”, eine dialectzanggroep oet Naer. Al vrie gauw kwaome “de Kwirzengers” d’r achter det de alledaagse leedjes die ze zónge neet det waas waat ze eigelik woje, en zeker neet wie Huub mèt get tekste in ’t Naers aankwaam. Hae maakdje bezunjer rake – geveulige – humoristische en sfeervól tekste. De muzikale leider van toendertied, de musicus Lou Paffen oet Haenrade veuldje op ein hieël bezunjer meneer precies aan waat Huub in zien tekste bedoeldje. Hae componeerdje dao den ouch perfect passendje meziek bie. Zoeëdoondje waore “de Kwirzengers” inne gelaegenheid óm zich (waarsjienlik) de ieërste dialectzanggroep in Limburg te moge neume die ein eige repertoire kós presentere waat gans oet eige teks en meziek besjtóng. ’t Kós daorom neet oetblieve det ónger de titel van “Mèt de Kwirzengers op paad “ de ieërste CD versjaen mèt 16 loesterleedjes woeëvan 14 van Huub. In mei 2004 is Huub beneumdj toet: “Bezunjer lid van verdeenste” bie “de Kwirzengers” en det wäörs se neet zoeëmer efkes.
Mèt oetzunjering van inkel gedichte in het Panhaels die äöver Panhael gaon, sjrieftj Huub altied in ’t Naers. Hae haet zich det dialect gans eige gemaakt en beheerstj det toet in de perfectie. Ouch det is get woeë-in Huub zich óngersjètj van väöl anger boetedörpse, zoeëwie de Naere de neet in Naer gebaore inwoeëners gaer neumtj.
Ein derdje speciaal saort van ’t werk van Huub zeen zien kerswènse die d’r eder jaor nao zien femilie en bekèndje sjteurtj. Ouch hie-in höltj t’r de laezer dök eine sjpegel väör dae dwingtj toet laeze en herlaeze óm d’r zeker van te zeen des se begraepe höbs waat t’r eigelik zaet. Hieväör meuktj d’r eder jaor ’n echt Kerssonnet, get waat misjien wal get unieks is in ’t gans Limburgs taalgebied. Zien femilie en bekèndje kieke dao op ’t ènj van ’t jaor nao oet. De meiste verzamele ze mer al te gaer.
Haopelik doortj ’t neet al te lang mieër väördet Huub de wèns van väöl miense waor meuktj en toet ein oetgave van zien werk äövergeit. Zelf zaet t’r altied det t’r ’t leefst opvèltj door besjeidenheid en det ’t den lestig is óm get te laote drökke. Mer ein wèns van väöl miense oet laote kome, det mót hem toch gooddoon. Det merks se al bie al die kieëre det hae haet väörgelaeze oet zien eige werk ónger angere väör de L1-microfoon en op versjillendje Veldeke-aovendje inne provincie. Gelökkig zeen bie de cd’s van “de Kwirzengers” de tekste aafgedröktj in de biebehuuerendje beukskes. Óm uch eine kleine indrök te gaeve van ’t werk van Huub plaats ich hie-ónger inkel väörbeeldje van de drie vorme van zien “waordsjilderieje”. Laes en be-aordeil zelf of miene kiek op de dichter en wäördkunstenieër, Huub Brouns, good in beeldj gebrach is.
Sjtäölkes
bewirkZEUTWATERZIEËMAN
Zien zieëmansjap waas väör de Maas te groeët,
want zieëheldj wäörs se op ein grindjgaat neet.
Dus ging ’t richting Zieëlandj mèt de boeët,
al haaj d’r van getieje geine weet.
Bie sjtorm haet hae bekwaomheid opgedaon.
Orkaankracht kós d’r mèt gemaak de baas.
Van golve die toet aan de zaling sjtaon
Lieërse se väöl mieër as van ein ganse Maas.
Rojaal sjtruitj hae zien avonture róndj.
Mer wie ’t richtig ging wètj geinen hóndj.
De waorheid liktj deep inne zieë begrave.
Zien sjeepke kwaam dao gaarneet oete have.
Want zaat dae kapitein zich neet te lave,
den laag d’r vast väör anker aan Kaap-kóntj.