Hernán Cortés
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Hernán Cortés of Hernando Cortés (1485 - 2 december 1547) waas 'ne Spaanse conquistador (vereuverieër).
Hernán Cortés waas 'ne verermdje aedelmiens dae mit zoeaget zèshóngerdj man zie gelök inne Nuje Werreld wól zeuke. Dao koom d'r 'n Azteekse vrouw taenge die zien vriendin, assistentin en dolmetsjerin woort en 'm gezelsjap booj op ziene vereuveringstrèk door 't Azteeks riek. Doe d'r keuning Montezuma begaegendje (dae 'm neet hieël hertelik verwilkómdje) begós t'r zien óngerwirping: 't ieëste jaor vraejig, meh nao det jaor krege ze ruzing en woort 't 'ne gewaopendje stried. 't Lökdje Cortés vrie einveljig 't groeat Azteeks riek óm te smiete (tróds det t'r meh mit zèshóngerdj man woor) vanwaenge drie grunj:
- Die vieënj vanne Azteke adviseerdje Cortés en leverdjen 'm troepe;
- De kóms van Cortés vool same mitte religieus óntheistering vanne Azteke. Volges häör geluif koom d'r 'nen hieël wichtige god bie häör trögk en daoróm dachte ze det Cortés (dae op zie paerd en mit indrökwèkkendje waopes mechtig oetzoog) meugelikerwies 'ne boeadsjapper woor van dae god.
- Dore gekrenkdjes oet Europa, pokke, griep en pes, die 't Azteeks vouk neet kós en daoróm doeajelik veur häör wore. Det litste veroearzaakdje mieë slachoffers es mit waopes gedaon hej kónne waere.
Cortés stórf op twieëenzèstigjäörige laeftied in Sevilla in Spanje.