Groffelsnagel

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Groffelsnagel of groefelsnagel (van 't Frans Clou de girofle; Nederlands kruidnagel) ies 'n sjpecerie, die aafkómstig ies van de oetheemse kroednagelboum (Syzygium aromaticum). De bloomknuupkes zint hièl hel en ruke sjterk. Ze bevatte olie, dae kèn helpe bie tandpien. De boum, inheems in 't zude van Azië weurt 18 maeter hoag.

Aanveur

Al ièwe veur oos jaortèlling woorte groffelsnegel door de Chineze verhandeld. De 1e aanveur nao Europa gebeurde door de Portugeze en sjtamp oet de 16e ièw. Later naome de Hollendersj van de VOC dat euver. Zie haolde de groffelsnegel oet de Molukke. Nao 1770 kump 't produk veural oet Mauritius en Zanzibar, veurmalige kolonies van 't Vereinig Keuninkriek.

Gebruuk

Es sjpecerie weurt groffelsnagel gebruuk in bepaald soort gebak, in sjpeculaas, in piccalilly en in bepaalde drank. Ouch bie 't make van soorte greuntes, b.v. road moos en zoermoos en (rund)vleisj weurt dit sjterk kroed toegevoog. In 'n un gesjtoke weurt 't gebruuk bie 't make van sauze en soppe of 't trèkke van rundvleisjbouillon. Ouch bie 't bereide van sjtoofpaerkes en roa krotesjla kènt me de groffelsnagel neet miese.

De sjpecerie ies te kriege in de vörm van gedruègde negel en in poejervörm.

Door destillatie weurt oet de bloomknuup olie getrokke, dae eugenol bevat. Dit weurt gebruuk veur de productie van kunsmatige vanille, dae vermengk mèt soeker in de handel te kriege ies es vanillesoeker. Oet de blomesjtengele en haufriepe vröchte make ze olie van minder kwaliteit, dae weurt ingedamp en vermengk mèt gemale groffelsnegel.