Gereformeerd vriegemak
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Klummesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
In 1944 haet zich ing sjplitsing veurgedaon binne de Gereformeerde Kèrk Nederland. Oet die sjplitsing is de Gereformeerde Kèrk vriegemak voetgekómme. Op 't memint is dit de sjnels grujende kèrkgemeinsjap in Nederland besjtaonde oet ongevaer 270 kèrkgemeintes. Limburg haet vriegemakde kèrke in Mesjtreech, Broensem en Venlo.
Achtergrond
bewirkIn de jaore dertig kaom d’r binne de Gereformeerde kèrke ‘n bewaeging op gank die euver lier en lève opnuuj wou naodinke vanoet de biebelse bronne. Daoveur bleek ging ruimte te besjtaon. In ‘n tegereaksie wert d’r ‘n generaal synode georganiseerd. Mit dwangmaatregele probaerde men de biebelse kritiek ‘t zjwiege op te ligke. Zelfs d’r oorlog kos neet veur vurzöning zörge. Vanaaf 1944 höbbe zich väöl onger d’r geistelike dwang oetgewèrkt. Dat wurt gemeind mit vrie-gemak: zich neet gebonge veule durch de liersjteliinge en disciplinair maatregele van de generaal synode. Volges de vriegemakte waore dees namelik in sjtried mit Gods woerd en de ongerling kèrkelike aafsjpraoke.
De Vriemaking waor in ‘t begin veural ‘n kirkelijke aangelegenheid. Al sjnel bleek dat de vriegemaakte terechkaome in ‘n proces van losmaking oet de gevestigde gereformeerde cultuur. De vriegemak-gereformeerde nomme in de jaore vieftig aafstand van de ontwikkeling waobie de Nederlands-Hervormden en de Gereformeerden ‘n fusie aangaon in ‘t Samen-op-Weg-proces. Ze wilde vasthouwe aan de gereformeerde belijdenisse. Op hun beurt ginge ze zich maatsjappelik organisere. In de politiek is veural hun partie ‘t GPV bekend gewoere. (‘t GPV is later gefuseerd in de huudige ChristenUnie.) Verder höbbe de vriegemak-gereformeerden ‘n eige dagblaad, ‘t Nederlandsch Dagblad, eige sjoeële en allerlei organisaties veur vorming en ongerlikke hulpverleining.
Sjtructuur Gereformeerd Kèrkverband
bewirkElke Gereformeerde Kèrk vriegemak vormt ‘n zelfsjtandige, plaatsjelijke eenheid. De leiding berus bie de kèrkeraod. Dees besjteet oet ouderlinge, gelaufige manne mit ervaring. Es predikant wurt émes van boete de gemeinte aangetrokke. Dae geit veur in eredeenste en gaeft leiding aan de kèrkeraod.
Regionaal vergadere de kèrke (minstes 4) binnen de classis. De classis sjtuurt aafgevaardigde nao de particulère synode, de provinciale vergadering. De landelijke vergadering wurt generaal synode genump.
Extern linke
bewirkGereformeerd vriegemaakte kèrke in Limburg:
Maatsjappelijke organisaties: