Francisco Franco

(Doorverweze van Franco)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Franco

Francisco Franco (El Ferrol, Galicië, d'r 4e december 1892 – Madrid, d'r 20e november 1975) woar politiker, officier en van 1939 tot zinne doeëd in 1975 d'r fascistische dictator van Sjpanje. Heë weëd verantwoardelig gehaote vuur d'r doeëd va vöal politieke teëgesjtendere, vuural tiedes en kót noa d'r Sjpaanse Burgerkreeg. Militair sjteun kreeg heë van 't nationaalsocialistisch rezjiem in Dütsjland en de fascistische rezjiems in Italië en Portugal. Zoeë sjikde Nazi-Dütsjland tiedes d'r burgerkreeg vleegmesjiens van 't Condor-Legion um 't Baskische sjtedje Guernica te bombardere.

In 1953 sjloot heë mit de Katholieke Kerk e concordaat dat 't nationaalkatholicisme es sjtaatsgodsdeens inveurde, 'n ideologie die woar gebaseerd óp de katholieke lieër, mar óch op 't nationalisme. Wiejer woeëd ónger zing bewink jieëker vorm van oppositie d'r kop ingedruk en 't gebroek van regionaal tale wie 't Baskisch of 't Catalaans woeëd verboane. De touwgenoame welvaart in de zestiger joare leidde tot 'n nüj middeklasse die neëve de economische rechte óch politieke rechte begós op te eise. Boete Castillië begóste geestelige zich te verzette teëge de sjtreng taal- en kultoerpolitiek. In de letste vief joare noom de kritiek óp 't rezjiem wieër touw. Franco houw zing ópvolging good vuurbereid, mar zinne ópvolger, d'r kuëning Juan Carlos I van Sjpanje, koos vuur 't hersjtel van de democratie. Heimit koam 'n ing aan 't letste neet-communistische totalitair rezjiem in Europa.


  Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Francisco_Franco&oldid=475397"