Eindaagsvlege
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Eindaagsvlege zien insekte oet de orde Ephemeroptera. Same mèt de sjiere (libèlle) vörme ze 't taxon vaan de Palaeoptera ('aajdvleugelege'), in tegestèlling tot de mieste aander insekte, die bij de Neoptera hure.
Wie hun ingste verwante de sjiere höbbe ze e raank lief mèt e laank startstök en doorziechtege, teer vleugele. Vaan die vleugele höbbe ze twie paar; de achterste zien evels väöl kleinder es de veurste. Ze höbbe groete ouge. 't Bèste zien ze te herkinne aon de dräöj (twie of drei) op hun achterlief.
Eindaagsvlege oontliene hunne naom aon hunne levescyclus. De larve, die sterk aanders oetzien meh ziech neet verpóppe, leve e jaor laank in 't water; de mieste soorte veuje ziech mèt doej plantereste. 'n Bekaans volwasse larf (subimago) kump nao 't wateroppervlak, vervelt nog eine kier en vluig daan op. De volwasse bieste leve mer inkel ore tot inkel daog (vaandao de naom), höbbe niks te doen es paore. Ze ete ouch neet en höbbe daorum geine mojl. De mennekes veure spectaculair paoringsdanse op, boebij ze tot 10 meter en hoeger vlege en weer duike. Nao de paoring störf 't menneke direk; 't vruiwke rös op 't water um de eikes te lègke en störf kort tenao ouch. Aofhenkelek vaan de soort kin me eindaagsvlege in mei of juni zien oetvlege.
Eindaagsvlege vint me in werm en gemaotegde streke in zuver water, zoewel struimend es stèlstoond. Wereldwied zien zoe'n 2500 soorte bekind. In Midde- en West-Europa koume oongeveer 70 soorte veur;[1] in Nederland specifiek tèlt me 'rs 59.[2]
Indeiling
bewirkMe deilt de eindaagsvlege in twie oonderordes en versjèllende femilies in:
- Oonderorde Schistonota
- Superfemilie Baetoidea
- Superfemilie Heptagenioidea
- Superfemilie Leptophlebioidea
- Superfemilie Ephemeroidea
- Oonderorde Pannota
- Superfemilie Ephemerelloidea
- Superfemilie Caenoidea