Conceptueel analyse

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Aan dit artikel weurt de kómmenden tied nog gewirk.
Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke.

'n Conceptueel analyse, filosofisch analyse of sömpelweeg analyse is 't academisch proces boe-in e concep of bezej weurt geanalyseerd en gedefinieerd veurtot me mèt d't daodwèrkelek oonderzeuk begint. 'n Conceptueel analyse kin weure gedefinieerd es e systematisch oonderzeuk vaan wat autäörs of sprekers perbere te bereike bij 't gebruuke vaan cpncepte in bepaolde tekste and contexte.

Zoe good es alle discliplines in de humanitaire en sociale weitesjappe, boe-oonder filosofie, zien oonmeugelek te bestudere zoonder 'n analyse. Väöl staanderd academische vraoge zien al opgebouwd volgens zoen analyse, beveurbeeld: "Wat is civilisatie volges Norbert Elias?", "Wat meint Bruno Latour mèt technologie?”, “Wat meint de Europese avant-garde vaan de twinteger jaore mèt de massa?”, “Wat versteit de Europese Unie oonder Europa?” Zoen vraoge höbbe al 'n rudimentaire basis vaan 'n conceptueel analyse. Dèks gebäört 't tot studènte of weitesjappers op 'n oonderzeuk vaan 'n persoen ingaon zoonder ziech wèrkelek aof te vraoge wat noe de exak definitie is die de persoen versteit oonder 't betröffende concep vaan 't oonderzeuk.

e Concep herkènne

Dèks kin me in tekste wäörd vinde boevaan de beteikenis direk te vinde is in d'n dictionair. Soms heet zoen woord evels mie beteikenisse. Toch bliek de wèrkeleke beteikenis mie es dèks dudelek te zien es 't in de contex vaan de teks weurt geplaots. Dit is evels soms neet 't geval. Soms gebruuk 'ne sjriever of spreker e woord bewös mèt bepaolde doele veur ouge en mótte die doele dudelek zien veur de lezer veurtot me daodwèrkelek de riechtege meining vaan de gans teks kin begriepe. In dit geval kin 'nen dictionair hoegoet helpe es 'n hendeg begin veur 'n oonderzeuk, dus neet es instrumènt veur 'n direk en difinitief antwoord.

Concepte en 't punt vaan de teks

Door de vraog te stèlle euver e concep kump me d'r achter tot kènnis höbbe vaan de meining vaan 'n specifieke zin nog neet de meining vaan 'n stèlling verklaort. De linguïs J.L. Austin stèlt tot wäörd, zinne en tekste 'n lucotionaire en semantische meining kinne höbbe. Um 'n historisch teks te kinne verstaon mót me neet allein kènnis höbbe vaan häör lucotionaire beteikenis, stèlt Austin. Me mót ouch weite wat de autäör deed in die teks. Me mót de lucotionaire force vaan de teks kinne herstèlle. Mer, zoe geit heer wijer, dit is inkel meugelek es me d'n historicus wijer geit es de grenze vaan de teks. Allein contra de achtergroond vaan intellectuele conventies vaan 'ne bepaolden tied kin me inziech kriege vaan de intenties vaan bepaolde oetspraoke es ouch de reconstructie vaan 'n teks.

Quentin Skinner, 'nen expert in de historie vaan ideeë, zeet tot es me de meining vaan tekste direk basseert op de basis vaan sociaal contexte, me neet genóg aondach sjink aon 't feit tot tekste altied gesitueerd zien in e netwèrk vaan aander tekste. Ze zien gesjreve in 'n specifiek vocabulair die behuurt bis 'n bepaolde treditie of zjus tege häör in geit en d'r mèt perbeert te breke. Heer vervolg tot tekste altied reagere op veuraofgaonde tekste of zjus die tekste perbere te negere. 't Is daorum essentieel, zoe stèlt heer, percies te weite wat veur intenties de teks heet: breek 't mèt tradities, zoe jao mèt welke en wiezoe? Zoe nein, wiezoe neet? Reageert 't bewös op bepaolde tekste? Zoe jao, welke en wiezoe? Zoe nein, wie en wiezoe? Etcetera. Me mót dus neet per se de interesses en motieve begriepe vaan 'nen autäör, me mót ieder zien woernömme begriepe; wat belaangriek is is tot me de ben oonderzeuk tösse de teks en aander tekste. Skinners liering Rein de Wilde, dee later ouch bekind woort um zien ideeëtheorieë, reageerde hei op in 1992 door te stèlle tot me neet allein de contex mót kinne vaan de tekste mer ouch d'r vaanoet mót goon tot tekste contexte kinne verandere.

Es me mót herstèlle wat 'ne sjriever deit in 'n teks, mót me – de lezer, d'n oonderzeuker – ouch get gaon doen. Me mót de teks zörgvöldeg leze, relaties sjetse tösse tekste en aander rillevante tekse in 'n specifieke contex, wie 'n debat, 'n praktisering, 'n bepaolde zelfgesjreve orde of 'n gegeve treditie.

't Belaank vaan conceptueel analyse

Door 'n conceptueel analyse te make is 't dèks väöl gemekeleker e versjèl te make tösse belaangrieke tekste en ooninteressant wèrk. Es centraole noties of basieke categorieë neet good oetgelag weure in 'n teks meint dit dèks tot de sjriever oonzeker is euver zien eige objectieve of tot heer zien eige thesis neet good kin oonderbouwe en steune. Wijer is 't analysere vaan concepte essentieel um te begriepe wat 'ne sjroever perbeert te verkriege in zien teks. Dees vörm vaan analyse laot me al vreug bij 't analysere ziechzelf verkiere in de discussie roontelum 't oonderwerp, 't bezej of 't concep. De concepte die 'n groete rol speule in de humanitaire en sociale weitesjappe blieve evels meistens ouch 'n groete rol speule in discussies die ziech al vaanaof 't begin vaan hun histories aofspeule. Dink aon democratie, filosofie, köns of relizjie. Nog ummertouw is me 't nog neet eins euver de beteikenis vaan dees wäörd en meistens gaon de discussies euver democratie, filosofie, köns of relizjie in essentie sömpelweeg euver de definitie vaan dees concepte.

De autäörs objectieve in 't gebruuk vaan specifieke concepte

Um 't punt vaan 'nen autäör en zie gebruuk vaan concepte te begriepe mót me e paar essentieel dinger doen:

't verzaomele vaan informatie euver de sjriever en 't medium vaan de publicatie
't mie liere vaan de semantische meining vaan e concep
't soert interventie wat 'ne sjriever in gedachte heet bij 't gebruuk vaan e specifiek concep te oondersjöppe. Me maak hei 't versjè; tösse elucidatie, oppositie en persuatie
't verzaomele vaan kènnis euver de historisch beteikenis of transformatie vaan e concep

Autäör en medium vaan publicatie

't Is essentieel tot me de professioneel achtergroond kint vaan de sjriever, bis welk academische discipline de sjriever behuurt, wat de implicaties zien vaan de stijl en vocabulair vaan de teks, 't verzamele vaan informatie euver de sjrieve in monografe, (auto)biografieë, encyclopedieë, handbeuk, beuk euver de historie vaan 't disciplinesveld, enzoewijer. 't Medium vaan de publicatie is ouch hendeg belaangriek. In welke vörm (journaal, tiedsjrif, book, gezèt?) is 't gesjreve en wat veur ein (book, gezèt, enzoewijer)? Wee waor in directie bij 't publicere vaan de teks? Veural bij de lèste vraog weurt dudelek boerum e medium wie Wikipedia, allewel oontzèttend hendeg es instrumènt aon 't begin vaan 'n oonderzeuk roontelum e bezej of oonderwerp, neet gebruuk maag weure in wèrkelek academische tekste. 't Is naomelek bekans noets helder wee aon 'n Wikipedia-artikel heet gesjreve, neet allein umtot 't anoniem is mer ouch umtot meistens mie es ein persoen aon 'n artikel wèrke en dèks zoen artikel gewijzeg weurt (zoetot in academische terme edere versie vaan 'n artikel anziech 'n apaart artikel zaw mótte zien).

Semantische meining

Wijer mót dudelek zien wat de intensie en extensie vaan de notie is.