Bertha Paulissen-Willen

Bertha Paulissen-Willen waor ein initiatiefrieke, bevlaoge en doortastende vrouw mit hart veur ‘t Limburgs dialek en meziek. Van 1966 tot 1990, dus 24 jaor lank waor zie gemeinteraodslid van Geleen. In 1978 waor zie de eësjte vrouwelikke wèthawwer. Op de sjaol van de gemeinte, mer ouch op dae van de ganse provincie noom zie initiatieve om ‘t Limburgs dialek en meziek te promote. Häör motto waor: “Gein Limburg zónger Vastelaovend”. Mit häör prominente rol in de oprichting van ’t Limburgs Vastelaoves Leedjes Konkoer (LVK) in 1975 en ‘t tot greuj laote kómm d’r van, kreeg zie bekèndheid in gans Limburg. In ‘t jaor 2004 woort de eësjte pries van ‘t konkoer naor häör verneump, de Bertha Paulissen Wisseltrofee.

Aan dit artikel weurt de kómmenden tied nog gewirk. Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke.

Perseunlik laeve

Bertha Willen woort op 27 september 1922 geboare es zösde kindj van Joannes (Sjeng) Willen en Maria Christina Baggen. Häör awwesj krege twelf kènjer, waovan d’r vief al op jónge laeftied euverleje. Eësj woonde t gezin Willen op de Baekhoverstraat 17, mer in 1936 woort verhoes nao hoesnummer 11. Bertha doorleep de kleutersjoal (destieds “Bewaarsjoal” geneump) van de zusters in de Leurssjtraot, veur kènjer van 4 t/m 6 jaor en de laegere sjoal, de Mariasjoal in de Eindsjtraot, veur kènjer van 6 t/m 12 jaor. Hiejop volgde ènkele jaore op de MULO, maar zie verleet deze om häör zieke mooder thoes te helpe in ‘t hoeshawte. Vanaaf häör achtteënde jaor begoosj zie mit ’t sjrieve van gedichte in ‘t dialek. Bertha trouwde op 23 mei 1951 in Gelaen mit Ben Paulissen. ‘t Paar vestigde zich in Awd-Gelaen op de Pietersjtraot 1. In dit besjtaonde winkelpandj begoosjte ze samee ein Végé-krujeneerswinkel. Zie krege veer kènjer: John, Marleen, René en Bernadette. In 1957 waor de heräöpening van de vergroate, gemoderniseerde Végé-winkel. Bertha euverleed op 17 september 2002, 10 dagen veur häör tachtigste verjaordag. Häör man, Ben Paulissen euerleed 6 jaor eërder, op 5 december 1996.

Politieke loupbaan

Häör vader Jan (“Sjeng”) Willen waor mienwirker en vakbondsjman; hae woort in ‘t jaor 1931 mit veurkäössjtömme gekaoze in de gemeinteraod van Gelaen. Via häör vader kreeg Bertha de politiek met de paplaepel ingegaeve. Bertha woort lid van de KVP en mit veurkäörsjtömme in 1966 gekaoze in de gemeinteraod van Gelaen. Pès 1990 bleef Bertha raodslid, eësj veur de KVP dat later ‘t CDA woort en later veur de plaatselikke partei Aktie en Vernieuwing. In ‘t jaor 1978 woort zie de eësjte vrouwelikke wèthawwer van Gelaen; zie kreeg de portefeuille: sjport, ógerwies, cultuur en jeugzake.

‘t Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer (LVK)

’t Sjteuërde Bertha heël erg dat de “Hollandse” carnavalsleedjes teväöl de euverhandj dreigde te kriege en zie wól dees “carnavalsvervuuling” in Limburg sjtoppe. Éin van häör initiatieve waor ‘t , in eige beheer oetbrènge van ein beukske mit meë es 150 leedjes oet gans Limburg in 1973. Van de oplage van 1.500 sjtuks woorte d’r 1.000 verkocht. Hie op maakde zie ein verlees van ènkele doezende guije, mer dao heij zie geine sjpiet van. Op Vastelaoves-deens in Sjweikeze, in ‘t jaor 1975 raakte Bertha aan de kal mit Bert Salden en woort ‘t initiatief genomme óm ein Limburgse wedsjtried te organisere. De tweë vormde een comité same mit Desiree Meijers, Jean Innemee en Harry Schenkelaars. Zo woort ’t eësjte LVK gehawte op donderdig 18 november 1976 in de Hanenhof in Gelaen. De prizzentasie waor in de henj van Bertha. De winnaar waor “Vaan Eysde tot de Mookerhei”, gezónge door Jean Innemee, tekst Bert Salden en meziek Jean Innemee. Bie de eësjte evaluasie trókke Bert Salden en Jean Innemee zich trök oet ‘t comité om ongebonje en onpartiedig hun inzenjinge te kènne blieve doon. Daonao zeen d’r er einige verwikkelinge gewaes om tot ein aerlik wedsjtriedverloup te kómme. Eind jaore tachtig raakde de organisasie in finansjele probleme en sjtortte Bertha sjontaan 2.500 guije in de kas, die häör later weer zijn trökbetaald. ‘t LVK haet zich daonao ontwikkeld tot ein belangrieke leveranseer van echte Limburgse, Vastelaoves-leedjes veur de ganse provincie en ein belangriek evenement veur de Limburgse televisieomroop. In 2004 woort de eësjte pries naor Bertha verneump, de Bertha Paulissen Wisseltrofee.

Initiatieve en besjtuursfuncties

Oprichting gidsenvereiniging (scoutinggroep veur maedjes) van Awd-Gelaen in 1944 en besjtuurslid pès ongevaer 1951

Gemeinteraodslid van 1966 t/m 1990

Wèthawwer 1978 t/m 1982 (?)

Organisasie van de Gelaense dialekdaag van 1978 t/m 1996, mit es inzat de Bertha Paulissen-trofee

Van begin jaren 70, same mit Hub Vinken, de organisasie van de intoch van Sinterklaos veur gans Gelaen

Besjtuurslid van de Oranjevereiniging van 1971 t/m 1996

Veurzitter van Ontspanningsvereniging Lichaamlijke Gehandicapten Westelijke Mijnstreek (OVLGWM) in 1977

De oprichting van ‘t LVK, ‘t Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer, in 1975, same mit Desiree Meijers, Jean Innemee, Harry Schenkelaars en Bert Salden

De oprichting van de Heemkundevereniging Geleen in 1979, same met Ad Hoogenboom

De oprichting van de Waereldsjtadkènjer in 1982, same mit Lies Willen-Ruers, Els Lennertz en Truus Spee, ein zanggroep van dames om deil te nömme aan leedjeskonkoere en optraejes bie vereiniginge

Ondersjeijinge

Piet Giesberts herinneringsmedaalje in 1975

Oarkonj van de Bond van Oranjeverenigingen, 1998

De aerepenning in zilver van de gemeinte Gelaen, 1990

Ridder in de orde van Oranje -Nassau, 1988

Trivia

Bertha en häör zus Jo höbbe bie de toneelvereiniging “Kleine amateur” in Awd-Gelaen gesjpeeld: Bertha sjpeelde ónger angere mit in ‘t sjök “Eine woonwagen heel stil” van Hub Janssen

Zie sjreef de teks veur “Es ’t neet geit wie ’t mót” (muziek Jan Theelen) wómit de Waereldsjtadkènjer in 1994 ‘t Gelaens Vastelaovesleedjes Konkoer wónne

Zie sjpeelde ein rol in de sjpeelfilm “De Jas”, in première gegange in 1989

De Bertha Bend, de meziekgroep die de leedjes begeleidt op ’t Gelaens Vastelaovesleedjes Konkoer is nao häör en Bertha Franssen verneump

Bronvermeljing

[1] Heemkundevereniging Geleen, 2009. Waar een Willen is, is een weg. Tijdschrift Heemkundevereniging Geleen 2009-1, jaargang 30