Beowulf

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Aodingelsj episch gedich Beowulf oet ca. 700 n. Chr. is gesjraeve in 'n allitererende versvorm en zit zich oetèèn mit 'n universeel thema. 't Vertèlt 't ieëwenaod verhaol van 'ne dappere en edele haeld dae luuj redt, die zich in groeët gevaar bevinde. D'r achtergroond van 't verhaol is d'r ieëwige sjtrijd tussje de krachte va leech en duusternis. Mit dit heldegedich begint de literatuur in 't Ingelsj.

Oonbekaande dichter

D'r oonbekaande dichter haat de orizjineel Germaanse elemaente gecombineerd mit 't christelek geleuf. D'r God in d'r 29ste regel is d'r Christeleke God, en Grendel is zjuus wie Kaïn in 'ne sjtaot van 'däör God verlaote'. Beowulf reflecteert de ideale van 'n samelaeving oeë-in de loyalitèètsbeng tussje d'r Hieër en z'n vazale en tussje de lede van d'r clan centraal sjteunt. 't Gedich priest de deugde va mood, kracht en oethoudingsvermoge. Achter de baovenatuurleke woondere en sjpannende avonture ligkt 'n eenvoudig en sjtaerk geleuf in de waeërd van heldendom en 'n stoïciense acceptatie van wat kaome geet. 't Gedich geet sjtil en mit sjtijgende ernst van melancholie nao 'n atmotsfeer van terreur. Al d'r tied blief v'r os bewus van de kracht van Wyrd, dae 't korte laeëve van de luuj bepaald. D'r miensj is neet mieë es e kwetsbaar waeëze op de golve van 't lot. Mae e kint groeët waeëre dör d'r roem dae 'm zal uvverlaeve. Toch kint d'r groeëtste vechter neet ummer winne want fale is 'n essentieel oonderdeel van e miensjlaeve. Mae soms bliekt fale winne.

De taal en d'r sjtijl

Beowulf is gesjraeëve in 't Angelsaksisch of Aod-Ingelsj in Germaans rijm, beginrijm, sjtafrijm of alliteratie. D'r naam Beowulf is warsjienlek 'n kenning.

Inspiratie vör aander waerk

Tolkien haolde zien inspiratie o.m. oet Beowulf bie 't sjrieve van de beuk In de ban van de ring.
Shakespeare sjreef, gaans in de mode van ziene tied, mèt d'r Hamlet e sjtuk oeë-in d'r haeld es 'ne gek wert neergezat. E verwèrkde in dit sjtuk elemaente die ooch in 't heldegedich d'r Beowulf väörkaome, zowie: Denemarke es lokatie, hekse die de woeërheed oet 'n orakel haole en 'ne sjedel dae zoewaal Hamlet es Grendel an hunne vader, dae hun handele bepaalt, herinnert.

Beowulf: motion capture sjpäölfilm in Imax 3D

16 november 2007 gèèt d'r driedimensionale motion capture sjpäölfilm Beowulf in d'r Amsterdamse cinema Pathé Arena in première. 't is vör 't örsj dat 'ne 3D motion capture sjpäölfilm gaans in 'ne cinema vertuuënd wert (kiek ooch op d'r Ingelse wiki en:Beowulf (2007 film), en IMDb).