Andy Warhol
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Andy Warhol (Pittsburgh, 6 augustus 1928 - New York, 22 februari 1987) waor 'ne Amerikaanse kunssjilder. Hae waor ein van de belangriekste kunstenaersj oet de Pop-Art.
Andy Warhol woort gebore es Andrew Warhola. Zien ouwersj waore Roethene van Slowaakse aafkoms. Al vreug bleek hae ein groat artistiek talent te höbbe. Hae sjtudeerde commercieel kuns aan 't Carnegie Institute of Technology in Pittsburgh. Hae sjtudeerde aaf in 1949 en ging doe in New York wone, woa hae succesvol carrière in de reclaam maakde.
In de jaore '60 begoes hae mèt 't make van groate sjilderieje van bekènde Amerikaanse producte wie blikke Campbell's soep en flesje Coca-Cola. Tussje 1963 en 1969 houw hae in New York 't atelier "The Factory". Ouch naom hae hie hónderde films op. The Factory woort ein trefpunt veur kunstenaersj en artistiekelinge, woa-ónder Mick Jagger, Lou Reed en Truman Capote.
Op 3 juni 1968 woort Warhol neergesjote door Valerie Solanas, een feministe die reigelmaotig in The Factory kaom. Warhol hersjtèlde noats gans van zien verwondinge.
In de jaore '70 maakde hae zeefdrukke mèt portrètte van beroemde luuj, zoawie Marilyn Monroe en Elvis Presley. Hiemèt houw hae väöl succes: hae exposeerde in galerieje en musea euver de ganse waereld. Ouch riechde hae zien eige tiedsjrif op: "Interview".
Warhol sjtorf wie 'r 58 jaor waor in New York, nao ein operatie aan zien galblaos.
In Pittsburgh en in Medzilaborce liegke Warhol-musea.