Brüggen

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Brügger Platt. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Brüggen is 'n sjtad, kortbei dem Nederlendjem grinze beinden in Kreis Veeëse, Nuard-Rienlandj-Wesphoaln. Die sjtad het rume 16.000 miensje, 'n opperflekdje von 6100 oakrn en befindet sich in 't Duutsj-Nederlendsjem natoerbot (435 km³) Maose-Sjwalme-Nette.

Gesjichnis

Brüggen werdet fondiert en die einsiche duurwaodbare plekke vom fluudj der Sjwalme, beir kruutsing von twie hantelswaeg tös die Rien en die Maose, her al tsjie tiet vom Romensje Riech in bruuch war. In d'r derteendje eeuw werdet auf 'ns 16 metter hüg kiezeleilandj 'n kastiel geboet duur den graaf von Kessel. In 1473 nome Karl der Kühne die buurch an. In 1479 fondiertet die Orte des Heiligen Kruutses in 't zentrum der sjtad 'n kloster en 'n jaor sjpeter vönge man an mit dem boe vor St. Nikolauskirch. Die orte hat 'n Letiensje sjual en tös 1630 en 1794 'n philosophische en theologische facuulteet. Bisj 1794 war Brüggen 'n strangsje grinzefesting vom Herzogdom Gülik. In 1802 werdet 't kloster duur den Fraonsjen bezaoter aufgesaht. In 1840 werdet in die klostergeboe die eeste mechanisje siebevuurn des Europesjen kontinents geboet.

Seenswuurdigheide

• Burg Brüggen; reste vom buurch
• Jagd- en Natoerkundemuseum Burg Brüggen; museum uver den jag en den natoer
• Sjwalmpforte; mitteleeuwse sjtadpaorte
• St.-Nikolaus-Kirsje; barokkirch aut 1756 (die kirsj aut 1480 brandje in 1751 aaf)
• Kreuzherrenkloster; 't emaolge kloster vor Orte des Heiligen Krütses (noe 't gemeindehoese)
• Natoer- en Tierpark Brüggen; dierngarte Brüggen
• Borner Mühle; 'n watermeule
• Brüggener Mühle; 'n watermeule aut 1289
• Sjlos Dilborn; 'n mitteleeuws watersjlos tös Brüggen en Overhetfeld

Miensje von Brüggen

• Bernhard Röttgen (1875–1955), pastuar en heimkenner
• Heinrich Nauen (1880–1940), maolder
• Marie von Malachowski-Nauen (1880–1943), maolderin
• Leonhard Jansen (1909–1997), sjrifstelder
• Wildor Hollmann (* 1925), universiteetsprofessor, sportmediziner en kardiologe
• Friedhelm Stroucken, heimkenner
• Ellen Roemer (* 1963), maolderin
• Georg Oecking (* 1963), hugesjualleraar
• Simon Jentzsch (* 1976), fotballer
• Mirella Roemer (* 1990), von UNICEF-Junior