Aquaplaning

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Wèrking aquaplaning

Waarsjuwingsverkieërsbórd Sjlipgevaor

Aquaplaning (oetsjpraak: akwaplening) of watergladhèèd is 't versjiensel dat 'ne dunne waterfilm oontsjtèèt tösje de beng van 'ne varende brómmer, motor, wagel of vleegmesjieng en d'r geasfalteerde waeëg, oeëdör dit voertuig (tiedelek) oonbesjtuurbaar wert.

Aquaplaning is messjie wal de bekèndste vörm van (elasto)hydrodynamische sjmaering. Es gevolg van de sjnelhèèd oontsjtèèt d'r in 't wigvörmig gebied aan de väörziej tösje d'r baand en d'r waeëg 'ne drukopboew in d'r waterfilm. Es d'r drukopboew voldoende is öm 'ne hydrodynamische film tösje d'r baand en d'r waeëg te vörme gèèt de tractie og aandrievingskrach verlaore, mèt soms vervaelende gevolge.

De kaans op aquaplaning wert vergruuët dör sjpoorvörming, versjlaeëte beng, e lich voertuig mèt (verhoudingsgewies) brèj beng, sjnelhèèd en vöral combinaties van dis factore.

Remedies

Vanoet de hydrodynamische sjmaeringstheorie kènt werre aafgeleid welke actie 't bèste is öm d'r dunne waterfilm zoe flót mäögelek aaf te braeëke. Dör gaas te gaeve zal 't rad, dat zoonder tractie flótter zal goeë drieje, allèng mer mieë water tösje de beng en d'r waeëg paeërsje. Dör te remme zal de filmdikde afnaeme. Óp 't momaent dat 't contact hersjtèld wert, besjtèèt evvel 't gevaor dat 't rad neet flót genóg óp geng kènt kaome oeëdör tóch nog sjlipgevaor besjtèèt. 't Bètste advies is daovör: induje van de kóppeling.

Èges kènt me probere öm aquaplaning te väörkaome dör de beng óp tied te vervange. De wateraafveurgroeves in de beng mótte nog good te zieë zieë.

Aander vörm

'n Aander bekènde vörm van aquaplaning is 't oontsjtoeë van 'ne dunne waterfilm oonder d'n veuj in 't zjwèmbad of in de badkamer. Dis vörm van aquaplaning oontsjtèèt neet dör 'n sjnelhèèdseffect in langsrichting mae dör 't buffereffect, 'n sjnelhèèdseffect loeëdrech óp d'r film. 't Water haat tied nuëdèg öm tösje d'r voot en d'r vloer voet te sjtrome. Bie 'ne hieël dunne film sjtroomt 't water laestèg voet oeëdör tied nuëdèg is öm 't contact mèt d'r vloer te hersjtèlle.

Toepassing in d'r techniek

In d'r masjiengerboew is de hydrodynamische sjmaering zjuus hieël geweunsjd ömdat wrieving en slietage hiemèt bekaans gaans väörkaome wert.

In verbrenningsmotere zeunt de ingenieure d'r bieväörbeeld in gesjlaagd tösje de mètste bewaegende oonderdele 'ne dunne aoëliefilm te oonderhouwe (bieväörbeeld krukas-krukaslagers, zugervaer-cilinderwand).