Amfibieë

(Doorverweze van Amphibia)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Drei recente amfibieë en ein fossiel. Me zuut:
Blaadgreune boumkwakker (Litoria phyllochroa);
Seymouria baylorensis;
Greune watersalamander (Notophthalmus viridescens);
Mexicaanse wörmsalamander (Dermophis mexicanus).

De Amfibieë zien 'n klasse vaan de gewervelde diere en daovaan wel de kleinste, mèt oongeveer 5700 soorte. De amfibieë weure geach vaan kwasvinnege vèsse aof te stamme, die in 't Devoon aon land kaome. Ze leve miestens gedeiltelek in 't water en gedeiltelek op 't land, vaandao hunne naom, dee "twielevers" beteikent. Amfibieë höbbe e larvaol stadium wat sterk aon vèsse rappeleert: ze leve in 't water (boe ouch de eikes weure gelag), aoseme mèt kiewe en bewege ziech mèt 'ne start (ze höbbe gein pu). Me sprik veur dit stadium vaan koeleköpkes. Bij d'n euvergaank nao volwasse bieste (of beter: juveniele, want eine kier vaan vörm veranderd zien ze nog hendeg klein) greuje de pu aon, valle de kiewe en soms ouch start aof (bij de Anura) en weure twie longe functioneel. Väöl amfibieë, in 't bezunder de Anura, bringe hun volwasse leve daan gooddeils op land door.

De indeiling kint drei subklasse, boevaan 'rs twie oetgestorve zien. De euvergebleve subklasse kint drei ordes.

Oet de Amfibieë oontwikkelde ziech de Amniota, reptielechtege bieste die eier op 't land kinne lègke en vaanaof 't ind vaan 't Paleozoïcum de wereld dominere.


  Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Amfibieë&oldid=425622"